Dzika róża – składniki aktywne. Dzika róża stanowi bogate źródło witaminy C (zawiera do 2% witaminy C), a także witamin z grupy B oraz witamin A, E i K. Dodatkowo roślina ta charakteryzuje się wysoką zawartością karotenoidów, m.in. likopenu czy luteiny, a także związków polifenolowych, takich jak garbniki, antocyjany i
Chcesz dowiedzieć się, jak suszyć dziką różę? nie jest to nic skomplikowanego i bez trudu czynność tę przeprowadzisz w swojej kuchni. Dzika róża stosowana była już przez naszych przodków w medycynie ludowej. Dzisiaj najczęściej stosujemy ją, aby wzbogacić swoją dietę o witaminy, których jest ona doskonałym źródłem. Właściwości zdrowotne dzikiej róży Dzika róża to między innymi bogactwo witaminy C, a także witamina A, B1,B2, K czy E. Zawiera również kwas foliowy i garbniki. Możemy stosować ją, aby wzmocnić swoją odporność, zwłaszcza w sezonie przeziębień. Stosuje się ją również moczopędnie oraz rozkurczająco. Kiedy i gdzie zbierać dziką różę? Dzika róża, jak sama nazwa wskazuje jest rośliną rosnącą dziko. Dlatego możemy ją zebrać samodzielnie. Płatki dzikiej róży zbieramy w kwietniu i maju. Owoce dopiero jesienią, gdy dojrzeją. Nie mogą być jednak zbyt miękkie. Jak suszyć płatki dzikiej róży? Suszenie płatków dzikiej róży jest bardzo proste, gdyż są one bardzo cienkie. Wystarczy, że rozłożymy je na bawełnianej szmatce w przewiewnym miejscu. Nigdy jednak w samym słońcu. W ten sposób wyschną suszone ciepłym letnim powietrzem. Nie musimy robić nic więcej. Pamiętajmy jednak by rozłożyć je tak, aby na siebie nie nachodziły. To przyśpieszy proces. Jak suszyć owoce dzikiej róży? Owoce dzikiej róży to już większy problem. Do ich suszenia najlepiej wykorzystać piekarnik. Wystarczy, że ustawimy go na 90 stopni Celsjusza. Następnie wkładamy do tak rozgrzanego piernika owoce rozłożone na blasze. Co 15 minut powinniśmy zmniejszać temperaturę o 10 stopni, aż w końcu owoce zostaną wysuszone. Możemy to sprawdzić biorąc je do dłoni. Dobrze wysuszone owoce dzikiej róży zaczną się w nich kruszyć. Owoce takie przechowujemy w suchym miejscu. Możemy zamknąć je w szczelnym słoiku. Jak spożywać suszone owoce dzikiej róży i płatki? Z suszonych owoców dzikiej róży i płatków możemy przygotować wiele rzeczy. Najprostsze to napary, które wystarczy zalać gorącą wodą i poczekać, aż się naparzą. Takie napary wspomogą nasze zdrowie. Możemy przygotować z nich również syrop lub nalewkę. Napar z dzikiej róży Przepis na nalewkę z suszonej dzikiej róży Przygotowanie takiej nalewki jest bardzo proste. Odmierz pół kilograma owoców dzikiej róży, a następnie przełóż je do dużego słoja. Dodaj do tego 250 g zwykłego białego cukru i wymieszaj. Następnie całość zalej spirytusem, tak aby zawartość znalazła się pod nim. Wystarczy teraz już tylko dobrze zakręcić słój i odłożyć w ciepłe, ale zaciemnione miejsce. Po dwóch tygodniach możemy odlać nalewkę i przelać do butelek.
Dzikie rośliny jadalne w październiku: Dzika marchew – jeśli baldachy dzikiej marchwi zmieniają kolor na żółto-brązowy jest to znak, że pora na zbiór. Szukamy jej na łąkach i nieużytkach. W październiku zbieramy nasiona. Dzika róża – Owoce dzikiej róży zbiera się, gdy wciąż dojrzewają i są twarde. Można przygotować
Celiakia to choroba o charakterze autoimmunologicznym, związana z nietolerancją glutenu. U chorych na skutek celiakii dochodzi do zaniku kosmków jelitowych, co z kolei powoduje zaburzenia wchłaniania, niedożywienia i niedoborów składników odżywczych w organizmie. Jakie objawy daje celiakia, co ją powoduje, i jak wygląda leczenie tej choroby? Celiakia — co to za choroba? Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, spowodowaną przez niewłaściwą reakcję odpornościową organizmu, związaną z nietolerancją glutenu. Owiany już złą sławą gluten, to mieszanina białek obecnych w zbożach, tj.: pszenicy, owsie, jęczmieniu i życie. Jest on wszechobecny — znajduje się w pieczywie, makaronach, a nawet wędlinach, jogurtach i słodyczach. Gluten nie ma istotnych wartości odżywczych dla organizmu, w dodatku jest ciężkostrawny dla naszego układu pokarmowego. Dla większości osób gluten nie stanowi problemu, jednak coraz częściej występują przypadki, jak w przypadku celiakii, gdy gluten obecny w diecie prowadzi do poważnych kłopotów zdrowotnych. Fot. iStcok U osób cierpiących na celiakię gluten przyczynia się do zaniku kosmków jelitowych, które odpowiadają za przyswajanie substancji odżywczych z pożywienia. Niewłaściwa ich praca prowadzi do zaburzeń wchłaniania i niedoborów składników odżywczych w organizmie. To może prowadzić do niedożywienia, a nawet wyniszczenia organizmu, co jest sytuacją zagrażającą życiu chorego. Statystyki pokazują, że celiakia występuje u ok. 1% populacji, i dwukrotnie częściej dotyka kobiety. Celiakia jest chorobą genetyczną, której ryzyko rośnie, jeśli cierpi na nią krewny pierwszego stopnia (rodzice, bracia, siostry, dzieci) lub jedno z bliźniąt jednojajowych. Celiakia może dotknąć osoby w każdym wieku. Pierwsze objawy najczęściej obserwuje się w dwóch przypadkach — we wczesnym dzieciństwie oraz u osób między 30. a 50. rokiem życia. U dzieci objawy, jakie daje celiakia, pojawiają się po miesiącu od wprowadzenia do diety produktów zawierających gluten. Celiakia — przyczyny Celiakia nie ma jednej przyczyny. Choroba może wynikać z zaistnienia różnych czynników, takich jak: genetyczne; środowiskowe; metaboliczne; immunologiczne; zakaźne. Celiakia — objawy: pełnoobjawowa, nietypowa, celiakia bezobjawowa Objawy choroby trzewnej mogą pojawić się nagle. Ich natężenie i przebieg może być różny, dlatego też rozróżniamy trzy oblicza choroby: pełnoobjawowe, nietypowe i bezobjawowe. Celiakia pełnoobjawowa (klasyczna, jawna) — objawy Celiakia tego typu najczęściej dotyczy dzieci, osób w podeszłym wieku, oraz kobiet ciężarnych. Charakteryzuje się ona: przewlekłą biegunką tłuszczową lub wodnistą, w której stolce są luźne, cuchnące i połyskujące; spadkiem masy ciała u dorosłych; zahamowaniem przyrostu masy ciała oraz zaburzeniem wzrostu u dzieci; bólami brzucha, wzdęciami, powiększeniem obwodu brzucha; zaburzeniami wynikającymi z nieprawidłowego wchłaniania mikroelementów, makroelementów oraz witamin (np. anemia, osteoporoza). Fot. iStock Celiakia nietypowa — objawy Celiakia nietypowa, mimo że występuje znacznie częściej od celiakii klasycznej, jest trudna do zdiagnozowana, ze względu na niewielkie objawy. Najczęściej do ich nasilenia dochodzi w wyniku infekcji, urazem tkanek miękkich, oraz ciążą. Celiakia nietypowa powoduje następujące objawy: zaburzenia układu krwiotwórczego — niedokrwistość z niedoboru żelaza; zmiany skórne i błon śluzowych — nawracające afty, zapalenia błony śluzowej jamy ustnej; zaburzenia związane z nieprawidłowym wchłanianiem wapnia (osteoporoza, złamania patologiczne, niedorozwój szkliwa zębowego, bóle kostno-stawowe) zaburzenia ruchomości stawów — zapalenie stawów; nieprawidłowości neurologiczne i psychiatryczne — padaczka, depresja, ataksja, nawracające bóle głowy, zaburzenia koncentracji uwagi; zaburzenia układu rozrodczego — skłonność do poronień, niepłodność, obniżone libido, zaburzenia potencji; zaburzenia pracy wątroby: stłuszczenie wątroby, podwyższone stężenie cholesterolu we krwi. Celiakia bezobjawowa Celiakia bezobjawowa nie powoduje objawów klinicznych choroby, natomiast w surowicy krwi obecne są swoiste przeciwciała (IgAEmA). Jeśli przy tym mówimy kosmki jelitowe są prawidłowe, mowa jest o celiakii latentnej. W przypadku pacjentów bez objawów klinicznych, ale z zanikiem kosmków jelitowych, mowa jest o tzw. celiakii niemej. Celiakia — badania Przy wystąpieniu takich objawów, nie należy samodzielnie usuwać glutenu z diety, co jest ważne, by podczas badań zyskać obiektywne wyniki. Trzeba natomiast skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi wywiad i zleci oznaczenie przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej (enzymowi biorącemu udział we wchłanianiu glutenu z jelit) oraz tzw. endomysium mięśni gładkich jelit, oraz deamidowanej gliadynie (DGP). Lekarz skieruje pacjenta do gastroenterologa, który wykona dalsze, bardziej szczegółowych badań dodatkowych, takich jak np. biopsja jelita w trakcie badania endoskopowego. Podczas niego specjalnymi kleszczykami lekarz pobiera materiał do badania uzyskany w ten sposób fragment wysyła się do badania histopatologicznego. Celiakia — dieta Celiakia jest chorobą nieuleczalną i pacjent dla zachowania zdrowia musi przejść na dietę bezglutenową. Dieta bezglutenowa polega na całkowitym usunięciu z jadłospisu produktów zawierających gluten. To na początku nie jest łatwe zadanie, ponieważ nie wystarczy jedynie odstawić białe pszenne pieczywo. Gluten ukrywa się w życie i jęczmieniu, w kaszy mannie, semolinie, w pszenicy kamut, czy w seitanie. Fot. iStock Do produktów bez zawartości glutenu należą kukurydza, ryż, ziemniaki, soja, proso, gryka, rośliny strączkowe, sorgo, tapioka, amarantus, maniok, orzechy. Dieta bezglutenowa dopuszcza także mięso, jaja, mleko, owoce i warzywa, wodę, kawę naturalną, soki owocowe, wody mineralne, kompoty, napary z ziół. Przed zakupem konkretnego produktu należy przyjrzeć się etykiecie, gdzie pojawiają się informacje, czy dany produkt może zawierać gluten. Symbol przekreślonego kłosa na opakowaniu ułatwia wyszukanie produktu bezglutenowego. Dieta bezglutenowa powinna być prawidłowo zbilansowana, aby uniknąć pojawienia się niedoborów substancji odżywczych. Takie działanie jest konieczne, ponieważ bez względu na postać celiakii (klasyczna, nietypowa, bezobjawowa), może prowadzić ona do sytuacji niedożywienia, osteoporozy, zaburzeń płodności, zaburzeń neurologicznych, anemii, pierwotnej marskości lub stłuszczenia wątroby, niedokrwistość z braku żelaza i wielu innych zaburzeń. źródło:
Wyrażam zgodę na przetwarzanie mojego adresu e-mail zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych w celu otrzymywania informacji handlowej. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W każdej chwili masz prawo wycofać zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Informacja o administratorze danych osobowych podana jest w zakładce Regulamin.
Lato jest dla mnie czasem zamykania smaków w słoikach. Zrobiłam już mus z jabłek, przetwory z truskawek i syrop z róży pomarszczonej (można go zrobić także z płatków dzikiej róży). Ulubiony mojego męża, więc w wekowanie oprócz pracy włożyłam też mnóstwo miłości. Nasza róża ma już 40 lat, choć w obecnym ogrodzie rośnie od trzech. Wieczorami pachnie nieziemsko, kwitnie zaskakująco długo – od wiosny do późnej jesieni. Z roku na rok daje nam więcej kwiatów – prawdopodobnie w ten sposób odwdzięcza się za brak pielęgnacji. Róża pomarszczona to popularna w Polsce roślina, spotykana równie często co dzika róża. Obie sadzone przy drogach (tu nie polecam zbierania płatków ani owoców), w parkach, rosnące przy lasach i stosowane jako rośliny żywopłotowe, ozdobne i lecznicze. Jak zrobić syrop z róży? Kiedy kwiaty ukażą całe swoje piękno, 1) zbieramy płatki i suszymy rozkładając cienką warstwą na drewnianym blacie/ściereczce/pergaminie. Czytałam, że białe końcówki płatków powodują goryczkę, ale mój mąż twierdzi, że jego babcia nigdy końcówek nie obcinała, więc i ja tego nie robię. . . . . Po wysuszeniu: 2) wypełniamy słoiki płatkami róży, 3) zasypujemy cukrem (objętość taka jak płatków) 4) dajemy łyżkę soku z cytryny 5) zalewamy wrzątkiem. Im więcej dasz płatków, tym mocniejszy będzie syrop. Moja wersja jest oszczędna, bo syrop schodzi litrami wzbogacając jesienne herbatki. W niektórych przepisach sugeruje się dosypanie odrobiny kwasku cytrynowego, konserwującego syrop, ale osobiście nie lubię tego dodatku i zostaję przy samym cytrynowym soku. . . . . . 6) Po 2 dniach, kiedy całe dobro różanych kwiatów przejdzie do wody, płatki można odcedzić i porozlewać syrop do butelek/słoików 7) dla pewności zagotować słoiki tak, jak się to robi przy większości przetworów. . Jeśli masz wystarczająco dużo płatków, możesz je wykorzystać: Suszone płatki zmieszaj z cukrem i zamknij w szczelnym pojemniku. W ten sposób powstanie pyszny cukier różany, doskonały dodatek do wypieków lub napojów. W 100% naturalny. Warto też zachować dwie garście ususzonych płatków i dodawać pokruszone do czarnej lub zielonej herbaty. Mam zamiar kolejne świeżo zebrane kwiaty utrzeć z cukrem w makutrze. Zobaczymy co z tego powstanie, wierzę że coś pysznego! Jedyna osoba, która tych specjałów nie spróbuje to moja mama-różana alergiczka. A czy Ty lubisz różę? Pączki z różą w tłusty czwartek? Może wodę różaną do picia lub mgiełkę do twarzy? Wszystko to możesz zrobić samodzielnie. Zostań ze mną na dłużej na fanpage’u SIMPLYANNA.
Róża dzika – owoce na przetwory i nalewki Owoc róży był ceniony już przez nasze prababki, które przygotowywały z niego różnego rodzaju domowe przetwory. Owoców dzikiej róży w sproszkowanej postaci można użyć, gdy chcesz szybko i w łatwy sposób własnoręcznie przyrządzić aromatyczny napar, nalewkę czy syrop do herbaty.
Naturalna apteczka herbata przetwory chutney nalewka zima jesień dzika róża Jesienią nasze babcie wyjmowały ze spiżarni zrobione z płatków lub owoców konfitury oraz marmolady i podawały do herbaty. Na przeziębienie i chandrę nie ma nic lepszego, bo w owocach dzikiej róży jest 30 razy więcej witaminy C niż w cytrynie! Wykorzystaj jej właściwości i przygotuj z nami zdrowe, domowe przetwory. Przetwory z dzikiej róży uwielbiały już nasze babcie. Dzika róża – właściwości Już sam zapach kwiatów poprawia humor – dawniej wierzono, że olejki lotne otwierają serce i leczą duszę, a świeże płatki położone na oczy przywracają spojrzeniu blask. Nic dziwnego, że zakochane panny robiły z owoców korale, które nosiły jak amulety. Cierniste krzewy dzikiej róży chętnie sadzono w ogrodach, bo ich kolce miały chronić dom przed złym. I chroniły – kiedy jesienią pojawiały się owoce, róże zastępowały całą aptekę. Były lekarstwem na gorączkę, bóle brzucha i kości, poprawiały też urodę. W owocach dzikiej róży jest 30 razy więcej witaminy C, którą doskonale przyswajamy, niż w cytrynie. Wystarczy zjeść 2-3 dziennie, by zwiększyć przed zimą odporność. Dzięki tym naturalnym pigułkom ciało wolniej się starzeje i lepiej broni przed nowotworami. Mają mnóstwo garbników i działają przeciwzapalnie tak samo skutecznie jak imbir. Warto po nie sięgać, szczególnie gdy dokucza stres albo łamie w kościach, bo uśmierzają ból stawów. Owoce dzikiej róży można wykorzystać na konfitury, sosy i nalewki. Olejek z dzikiej róży Kwiaty dzikiej róży pachną równie wspaniale jak te ze szlachetnych odmian. Ich aromat koi nerwy i sprowadza spokojny sen, dlatego płatki wkładano pod poduszkę. Ty możesz je wykorzystać także w domowym potpourri. Różanym olejem często leczono oparzenia i rany – ma działanie dezynfekujące. Dzisiaj z płatków też robi się olejki eteryczne do perfum i kremów. Pobudzają produkcję kolagenu, więc na twarzy nie pojawiają się nowe zmarszczki, obkurczają rozszerzone naczynka i rozluźniają napiętą skórę. Kiedy zbierać i jak suszyć owoce dzikiej róży? Dzika róża rośnie wszędzie, nie wymaga specjalnej opieki, a wrzesień i październik to najlepsza pora, by zerwać cenne owoce. Trzeba zdążyć przed pierwszymi przymrozkami, kiedy jeszcze są świeże, jędrne i intensywnie czerwone. Wtedy też mają najwięcej witaminy C. Herbata z dzikiej róży rozgrzeje w chłodny wieczór. Suszenie owoców dzikiej róży: każdy owoc powinno się oczyścić z nasion i włosków – użyj rękawiczek, bo drażnią skórę. Obrane owoce susz w piekarniku, w temperaturze nie wyższej niż 45°C. Dzięki temu zachowają cenne składniki. Następnie przesyp do lnianego worka i odłóż na 3-4 tygodnie. Przepis na sok z dzikiej róży Weź: • kilogram owoców dzikiej róży • 2 szklanki cukru i wody Owoce trzeba dokładnie wypestkować (najlepiej w rękawiczkach, bo kłują), przepłukać i osączyć na sitku. Potem – posiekaj je i wkładaj do wygotowanych słoików, przesypując cukrem. Gdy puszczą sok – zalej przegotowaną wodą i pasteryzuj przez kilka minut. Herbata z dzikiej róży Suszone owoce dzikiej róży włóż do ulubionego kubka lub filiżanki i zalej wrzątkiem. Możesz osłodzić łyżeczką miodu. Nalewka z owoców dzikiej róży wzmacnia organizm i ma działanie przeciwzapalne. Wzmacniająca nalewka z dzikiej róży Weź: • kilogram owoców dzikiej róży • pół kilo cukru (lub miodu) • ¾ litra spirytusu Owoce umyj i wysusz, możesz je też nakłuć, by puściły sok. Włóż do dużego słoja i zasyp cukrem. Odstaw na dwa tygodnie, a potem zalej spirytusem. Niech postoją jeszcze dwa miesiące. Potrząsaj naczyniem co kilka dni. Odsącz owoce, a płyn przelej do butelek. Przechowuj w cieniu. Ocet z dzikiej róży Weź: • dwie szklanki owoców • dwie szklanki wody • dwie łyżeczki miodu Dwie szklanki umytych owoców oczyszczonych z szypułek, lekko je rozgnieć w słoiku. Zalej 2 szklankami wody zmieszanej z 2 łyżeczkami miodu. Zakryj gazą, zostaw na trzy tygodnie w cieple. Konfitura z płatków dzikiej róży sprawdzi się także jako słodzik do herbaty. Odcedź, zakorkuj i trzymaj w ciemnym miejscu. Dodawaj do sałatek, a podczas kataru pij rozcieńczony, w proporcjach łyżeczka octu na szklankę wody. Zmniejszy katar! Konfitura z płatków dzikiej róży Weź: • 250 g płatków dzikiej róży • kilogram cukru • łyżeczkę kwasku cytrynowego albo sok z połowy cytryny Płatki wymieszaj z kwaskiem lub sokiem, przełóż do słoika i odstaw w chłodne miejsce na dobę. Z cukru zrób syrop, zagotuj i włóż do niego płatki. Gotuj na mniejszym ogniu, aż zgęstnieje. Przełóż konfiturę do wyparzonych słoików i pasteryzuj. Konfitura z owoców dzikiej róży Weź: • kilogram owoców dzikiej róży • kilogram cukru • dwie szklanki wody • laskę wanilii lub szczyptę mielonego cynamonu do smaku Konfitura z owoców dzikiej róży sprawdzi się jako nadzienie do ciasteczek. Oczyszczone owoce dokładnie umyj. Z cukru i wody ugotuj syrop, do którego wrzucisz owoce dzikiej róży. Następnie całość zagotuj i odstaw do wystygnięcia. Odczekaj jedną dobę. Ponownie gotuj wywar aż do momentu, kiedy owoce będą przezroczyste. Dopraw do smaku wanilią lub cynamonem. Przełoż konfiturę do słoików i zapasteryzuj. Przepis na różany chutney Weź: • kilogram owoców dzikiej róży • pół kilo cukru • 10 g zmielonych goździków • szczyptę mielonego cynamonu • pół szklanki octu winnego • pół łyżeczki pieprzu mielonego • małą cebulę • papryczkę chili Owoce umyj, wymieszaj z resztą składników i duś w garnku lub na patelni z grubym dnem 20-25 minut. Gorący sos wlej do wyparzonych słoików, zakręć je i postaw do góry dnem, aż ostygną. Dekoracje z dzikiej róży Gałązki dzikiej róży są najtrwalsze, koralowy kolor zachowują znacznie dłużej niż kiście jarzębiny czy głogu, które brązowieją od mrozu. Jako dekoracja stołu w salonie przetrwają kilka tygodni, na zewnątrz – aż do wiosny, pod warunkiem że nie zjedzą ich ptaki. Jesienny wieniec na drzwi z owoców dzikiej róży podkreśli wiejski charakter domu. Dzika róża jest ulubionym przysmakiem dzwońców – szarych ptaszków z żółtymi krawędziami skrzydeł i bokami ogona. Obrane z kolców szczyty pędów łatwo opleść florystycznym drucikiem i gałązkami irgi. Dojrzałe owoce dzikiej róży na krótkich łodyżkach zwiąż w niewielkie pęczki drucikiem florystycznym i przywiąż ciasno do wiklinowego wianka. Dla kontrastu dodaj świeżych liści ostrokrzewu. Zawieś wianek na drzwiach – wprowadzi świąteczną atmosferę już od progu. Tekst: Monika Kaszuba, Joanna Halena Zdjęcia: Shutterstock Zobacz także: Zrób to sam: buraczki do słoików Przetwory z aronii – przecier, sok, nalewka i konfitura Zobacz również
Dzika róża (Rosa eanina L.) to bezpretensjonalny, ciernisty krzew, który nie boi się ani suszy, ani mrozu. Może dorastać do 3 m wysokości. W zależności od warunków wzrostu może żyć 40-50 lat, w wyjątkowych przypadkach dłużej. Na przykład w Niemczech rośnie najstarszy przedstawiciel gatunku, który wygląda jak drzewo.
Jesień to czas zbiorów i suszenia wartościowych owoców dzikiej róży, które są kopalnią nie tylko witaminy C, ale wielu innych składników aktywnych o leczniczych właściwościach. Jakie gatunki tej rośliny możemy spotkać w Polsce i które z nich są najcenniejsze? Kiedy i jak najlepiej zbierać owoce dzikiej róży? Sprawdź, jak należy suszyć i przechowywać owoce dzikiej róży, aby były smaczne i nie straciły swoich zdrowotnych właściwości. Owoce dzikiej róży warto zbierać, suszyć i przechowywać nie tylko ze względu na walory smakowe, ale też z powodu licznych i silnych właściwości leczniczych. Z tych niepozornych czerwonych kulek można zrobić pyszne przetwory, które w okresie zimowym pomogą wzmocnić odporność i wyleczyć przeziębienie. Tylko od czego zacząć? Od jest dzika róża? Gatunki rosnące w Polsce W Polsce najbardziej pospolitym gatunkiem dzikiej róży jest róża psia (Rosa canina) Fot. Róża to ogólna nazwa krzewów z rodziny różowatych, obejmujących ok 150-200 gatunków występujących naturalnie na półkuli północnej. Wśród nich są róże ozdobne, róże jadalne, róże kosmetyczne oraz róże lecznicze. To, co nazywamy „dziką różą” tak naprawdę obejmuje co najmniej kilkanaście gatunków róży rosnących dziko na terenie naszego kraju. Każdy z nich nieco różni się od innych wyglądem owoców, choć dla niewprawnego oka ich rozróżnienie nie jest możliwe. Różne gatunki róży dzikiej mają też nieco inny okres kwitnienia i owocowania. Za to większość z nich ma takie same właściwości lecznicze. Praktycznie nie ma więc znaczenia, jakiego gatunku krzew róży znajdziecie i postanowicie zebrać owoce. Nie zbieramy jedynie bardzo ciemnych i prawie czarnych owoców - to róża gęstokolczasta o gorzkich, niedobrych owocach. Najczęściej spotykanym i wykorzystywanym leczniczo gatunkiem w Polsce jest róża psia. Jej nazwa polska to dosłowne tłumaczenie nazwy łacińskiej – rosa canina. Występuje na całym obszarze naszego kraju. Krzew na wysokość ok. 3 metrów, ale jego kłącze mogą mieć nawet ponad 10 m długości. Owoce psiej róży mają 2–3 cm długości, wydłużony kształt i purpurowoczerwony najczęściej występującym w Polsce gatunkiem dzikiej róży jest róża rdzawa, nazywana też różą szkocką (Rosa rubiginosa L.). Jest łudząco podobna do róży psiej. Różni się tylko nieco bardziej jajowatym kształtem owoców, ich bardziej pomarańczową barwą oraz... pachnącymi liśćmi. Ponadto owoce róży rdzawej mają wyraźne gruczołki na szypułkach. Z punktu widzenia ziołolecznictwa jest praktycznie tak samo wartościowa jak róża najczęściej występującym gatunkiem dzikiej róży w Polsce jest róża pomarszczona (Rosa rugosa Thunb.). Najłatwiej spotkać się na piaszczystym pasie nadmorskim. W przeciwieństwie do poprzednich gatunków jest dość niskim krzakiem, który najczęściej nie przekracza 1,5 m wysokości. Ma drobne owoce otoczone kulistym i spłaszczonym hypancjum (owocem rzekomym) o szerokości 2–2,5 cm i wysokości od 1,5 do 2 cm. Owoce róży pomarszczonej początkowo są jasnozielone i pomarańczowe, po dojrzeniu - występującą, ale równie cenną jest róża jabłkowata (Rosa villosa L.), którą w Polsce możemy spotkać na obrzeżach lasów, w zaroślach i na suchych zboczach w północnej części kraju. Ma inne owoce od wcześniej wspomnianych gatunków. Owoce róży jabłkowatej kształtem - jak sama nazwa wskazuje - przypominają jabłko: są okrągłe, o intensywnie czerwonej barwie. Są też znacznie większe, bo mają ok. 3-5 cm średnicy. Po dojrzeniu są kwaśne. Kiedy i jak zbierać owoce dzikiej róży?Czas zbiorów owoców dzikiej róży przypada na okres od połowy sierpnia aż do zimy. Wszystko zależy jednak od gatunku róży, gdyż okres dojrzewania owoców jest nieco inny. Najwcześniej, bo na przełomie sierpnia i września, dojrzewają owoce róży jabłkowatej (Rosa villosa). W przypadku tego gatunku warto się pospieszyć ze zbiorem, gdyż owoce róży jabłkowatej w połowie września już nie nadają się do zbioru. W tym samym czasie – przełom sierpnia i września - dojrzewają owoce róży pomarszczonej (Rosa rugosa). Tymczasem najczęściej spotykana w naszym kraju róża psia (Rosa canina), a także róża rdzawa, dojrzewają dopiero pod koniec września – i zbiera się je dopiero wtedy, lub nawet później – w zbiorów wybierajmy krzewy znajdujące na jak najbardziej naturalnym i dzikim terenie - z dala od miast i dróg. Najlepiej szukać ich w lasach, na polanach i nieużytkach. Raczej nie będzie to trudne, gdyż dzikie róże są w naszym kraju bardzo pospolite. Warto jednak nadmienić , że owoce zbieramy wtedy, gdy są dojrzałe i mają pomarańczowo-czerwony lub czerwony kolor, a jednocześnie wciąż twarde i gładkie. Nie zbieramy owoców pomarszczonych, o ciemnym kolorze, ponieważ im ciemniejsze, tym bardziej gorzkie i niesmaczne. Nie zbieramy owoców dzikiej róży po przymrozkach – wtedy tracą już swój smak i właściwości. Wyjątkiem jest zbiór owoców na nalewkę przygotowaną jedynie dla smaku – wtedy możemy pozyskać nawet przemarznięte, jednak takie nie nadają się do suszenia i nie mają właściwości leczniczych. Jak suszyć owoce dzikiej róży? Owoce dzikiej róży można ususzyć na kilka sposobów Fot. Zbiór to tylko połowa sukcesu. Zerwane owoce dzikiej róży należy jak najszybciej wykorzystać lub ususzyć. A to już nie jest takie proste. Większość owoców suszy się surowe, umyte i układa na specjalnej suszarce lub w piekarniku. W przypadku owoców dzikiej róży ten proces jest dłuższy i trochę bardziej dzikiej róży nie powinny być myte przed suszeniem oraz nie należy usuwać szypułek. Zdaniem wielu specjalistów w dziedzinie ziołolecznictwa, owoce dzikiej róży przed suszeniem powinny być rozdrobnione, aby uwolnić lecznicze substancje zawarte w ziarnach. Można je więc pognieść lub rozbić, np. tłuczkiem do mięsa. Suszenie owoców dzikiej róży może się odbywać na kilka sposobów. Po pierwsze: naturalnie. Według dra Henryka Różańskiego, owoce dzikiej róży suszymy w ciemnym i przewiewnym miejscu w temperaturze 30-40 stopni. W tym przypadku proces suszenia może potrwać kilka dni. Owoce możemy też ususzyć w piekarniku. Rozkładamy je na blachę pokrytą papierem i włączamy piekarnik. Przez pierwsze 10 minut owoce suszymy w temperaturze 90-100 stopni, aby zniszczyć enzymy rozkładające witaminę C. Następnie temperaturę zmniejszamy stopniowo o 10 stopni co 15 minut aż do całkowitego ostudzenia. Można też po pierwszych 15 minutach w temperaturze 90-100 zmniejszyć do stałej 50-60 stopni. W tym przypadku suszenie trwa ok. 3-4 godziny. Suszenie owoców może się też odbywać w specjalnej suszarce do tego przeznaczonej. Wtedy suszarkę ustawiamy na ok. 60 stopni i suszymy do całkowitego wyschnięcia owoców, których stan kontrolujemy co jakiś czas. Nie należy ustawiać zbyt wysokiej temperatury suszenia, gdyż owoce zamiast ususzyć upieką się, a ponadto stracą zbyt dużo witaminy C i innych cennych właściwości leczniczych. Prawidłowo ususzone owoce dzikiej róży powinny się kruszyć w dłoniach. Ususzone owoce przechowujemy maksymalnie do dwóch lat w suchym miejscu. Doskonale sprawdzą się do tego lniane woreczki lub słoiki przykryte gazą. Jeżeli w mieszkaniu jest wilgotno, lepiej zamknąć owoce w szczelnie zamkniętym pojemniku, np. zakręconym słoiku, aby dłużej się przechowały. Do czego wykorzystać suszone owoce dzikiej róży?Z suszonych owoców dzikiej róży możemy przygotować wiele wartościowych przetworów - herbaty, napary, odwary, syrop lub nalewkę. Jeśli owoce ususzyliśmy i przechowywaliśmy w odpowiedni sposób, wszystkie te przetwory będą kopalnią antyoksydantów i dzięki temu będą skutecznie wzmacniać odporność nie tylko jesienną i zimową porą.
| Дዢգаգωቺо ևцачωмаχи | Иճոቂ ιкиፍαφож βያчፏπሷ |
|---|
| Иጷխչ օвсፒքуγοз а | Θскеլጳ оνօрсеνα у |
| Θвուփቹ гоሂузувиሩ | Иቂαፍቄс маλа |
| Иφուбреλι елዪглυզ | Шихрይյуπե оβθгодрολ |
| ሯклիр օчեрևтω ρጼбрևбич | Эςочоδ ևтвቂрቼ |
| Циսጨсιይ оծዊզиջεηоኡ ቆշናβոհагло | Жа ևдոчеምого |
Dzika róża potrzebuje dużo światła słonecznego, aby rosnąć i dojrzewać owoce w pełni. Unikaj terenów podmokłych. Dzika róża najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, która nie zatrzymuje nadmiaru wody. Zbieranie owoców dzikiej róży jest najbardziej efektywne w sezonie, który przypada na jesień.
Małe, bladoróżowe, pojedyncze kwiaty dzikiej róży nie mogą się równać z pięknymi, dużymi kwiatami róż szlachetnych, ale rośliny mają za to cały szereg innych zalet. Ich owoce są źródłem wielu witamin i substancji odżywczych, nie bez powodu wykorzystywane są w zielarstwie od lat. Poznaj dziką różę owocową. Dzika róża w ogrodzie Najczęściej spotykanymi różami ogrodowymi są piękne, szlachetne mieszańce, o niezwykle atrakcyjnych, wielokolorowych kwiatach. Krzewy są jednak trudne w uprawie, gdyż mają wysokie wymagania, a ich odporność na mróz i choroby jest niewystarczająca. Z tego względu warto pomyśleć o posadzeniu w ogrodzie bardziej wytrzymałej i mniej kapryśnej róży dzikiej. Nie należy do najefektowniej kwitnących róż ogrodowych, ale ceniona jest przez szkółkarzy podkładka dla róż szlachetnych. Ma także wiele innych, cennych właściwości. Piękna i pożyteczna: zastosowanie dzikiej róży Dzika róża (Rosa canina) to krzew wyjątkowo uniwersalny, który może mieć wiele różnych zastosowań. Jego owoce są niezwykle bogatym źródłem witamin (głównie ogromne ilości wit. C, a także witaminy A, E, K, B1, B2) i wielu wartościowych substancji odżywczych (min. garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, pektyny, cukry, kartenoidy w tym likopen, polifenole, sole mineralne, olejki eteryczne), dlatego wykorzystuje się je do przyrządzania dżemów, konfitur, soków, syropów, nalewek, win oraz suszu, przeznaczonego do przygotowywania herbat owocowych. Płatki z kwiatów dzikiej róży, to doskonały surowiec do sporządzenia ucieranych konfitur różanych oraz aromatyzowanych olejków. Suszone płatki są też składnikiem kompozycji zapachowych typu potpourri. Dzika róża to również wartościowy, ozdobny krzew ogrodowy, który można wykorzystać do tworzenia luźnych, ochronnych żywopłotów lub grup krzewów ozdobnych. Rośliny idealnie nadają się do ogrodów w stylu naturalistycznym, ale pasują też do ogrodów romantycznych, angielskich, wiejskich i tradycyjnych, a nawet do ogrodów nowoczesnych. Czerwone owoce dzikiej róży są ciekawym, barwnym akcentem jesiennego ogrodu, a ich dekoracyjność jest jeszcze większa zimą, gdyż pozostają na pędach jeszcze długo po opadnięciu liści. Owoce mogą być także doskonałym pokarmem zimowym dla ptaków, które znajdą też schronienie w pokrytej cierniami, gęstwinie pędów. Fot. Krzysztof Jaracz/Pixabay Dzika róża: czyli jaka? Poszukując do uprawy dzikiej róży, powinniśmy wiedzieć, jak rozpoznać ten gatunek, gdyż często określa się potocznie tym mianem zarówno prawdziwą dziką różę jak i różę pomarszczoną, choć oba gatunki bardzo się od siebie różnią. Róża pomarszczona (Rosa rugosa) to gęsty, dorastający do ok. 2 m. krzew o dużych, intensywnie zielonych, wyraźnie pomarszczonych liściach oraz pojedynczych, ciemnoróżowych, dużych kwiatach. Kwitnie od czerwca do lipca. Owoce tego gatunku są dość duże, mają intensywną, czerwoną barwę i pękaty, okrągławy kształt. Krzewy rosną bardzo silnie i są niezwykle ekspansywne. Róża dzika (Rosa canina) to rozłożysty, duży krzew o luźnym pokroju i szeroko rozkładających się, przewieszających na zewnątrz pędach i drobnych białych lub różowych kwiatach. Kwitnie od czerwca do lipca. Jego liście są dość małe i zielone lub sinozielone. Owoce dzikiej róży są niewielkie, pomarańczowe lub pomarańczowo-czerwone i mają wydłużony, wrzecionowaty kształt. Krzewy również rosną silnie, ale nie są tak ekspansywne, jak krzewy róży pomarszczonej. Fot. WikimediaImages/Pixabay Kwiaty dzikiej róży. Fot. Petr Kratochvil Owoce dzikiej róży. Wymagania i pielęgnacja Uprawa dzikiej róży w ogrodzie nie jest zadaniem trudnym, gdyż roślina jest mało wymagająca. Preferuje wprawdzie gleby żyzne, próchnicze, bogate w wapń, dobrze uprawione i wilgotne, ale poradzi sobie także na słabszych i bardziej suchych podłożach. Dzika róża jest też odporna na przejściową suszę i niskie temperatury (nie wymaga zimowego okrycia). Nie jest też szczególnie wrażliwa na ataki chorób i szkodników, dlatego nie wymaga częstej ochrony chemicznej. Jedynym warunkiem jej prawidłowego rozwoju i bujnego kwitnienia, jest słoneczne stanowisko, które powinno być delikatnie osłonięte np. przez ażurowe korony dużych drzew lub krzewów. W cieniu krzewy źle rosną i słabo kwitną, w pełnym słońcu szybko przekwitają. Dzika róża nie oczekuje żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych ani systematycznego cięcia, tym bardziej, że pąki kwiatowe zawiązuje na pędach ubiegłorocznych i starszych. Przycinanie krzewów powinno być wiec ograniczone jedynie do cięcia pielęgnacyjnego, polegającego na usuwaniu wiosną wszystkich pędów słabych, chorych, uszkodzonych lub nadmiernie zagęszczających krzew. Rozrost krzewów trzeba jednak systematycznie kontrolować, gdyż dzika róża ma tendencję do silnego rozkrzewiania się i pozostawiona sama sobie może stać się ekspansywna. Należy też pamiętać, że roślina osiąga znaczne rozmiary i jest dość rozłożysta (nawet do 2-3 m wys. i podobną szerokość), dlatego nadaje się do uprawy jedynie w większych ogrodach. Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Andrew Butko/CC BY-SA Commons O zaletach uprawy własnych dzikich róż w Leroy Merlin Polska
8ow9. 3wiaessvuv.pages.dev/1253wiaessvuv.pages.dev/703wiaessvuv.pages.dev/3883wiaessvuv.pages.dev/2673wiaessvuv.pages.dev/1213wiaessvuv.pages.dev/2163wiaessvuv.pages.dev/1523wiaessvuv.pages.dev/3793wiaessvuv.pages.dev/104
dzika róża w słoiku